مُـــرقُـــس

مُـرقُـس. نویسندۀ یکی از اناجیل اربعه. صاحب یکی از چهار انجیل. مُصَنِّفِ یکی از چهار انجیل بود و عموم دانشمندان را در صحّت این مطلب شکّی نیست که مُرقُس همان شخصی است که در کتاب اعمال رسولان (یکی از کتب عهد جدید) به یوحنا و مُرقُس موسوم است که خویش (فامیل) و شاگرد «بارنابا (بارنابِه)» بود. گویند که او بانی کلیسای اسکندریه که در مصر واقع است بوده است.

***

یــوحَــنّـــا

یوحنّا. ابن زبدی. نام پدرش زبدی و نام مادرش سالومه بود. او یکی از دوازده حواری مسیح و برادر یعقوب زبدی و صاحب یکی از اناجیل اربعه است. رؤیا یا مکاشفات حضرت مسیح را میــنوشت و نیز رسائل سه گانه و کتاب مکاشفه بدو منسوب است. یاد و ذکران او به بیست وهفتم دسامبر است.
حواری و مصنف انجیل و پسر زبدی و سالومه بود. خود و برادرش یعقوب و پدرش به ماهی گیری اشتغال داشتند. او مردی حلیم و مهربان و دلیر بود و هنگامی که مسیح به دست یهود گرفتار شد، او بود که با پطرس مسیح را همراهی نمود، لکن شاگردان دیگر گریختند و نیز او بود که در هنگام صلیب نمودن مسیح حاضر بوده و نیز صبح زود به قبر مسیح وارد شد. و بعد از صعود نمودنش هرچه او را حبس نمودند و تازیانه زدند و تهدید به قتل کردند باز در اورشلیم به دلیری مژدۀ انجیل میـــداد و جانِ خود را در راه آن حضرت نهاده بود. او بر دست راست مسیح میـــنشست و ظاهراً از همۀ حواریون جوان تر و سابقاً یکی از شاگردان یحیی (یوحنا) تعمید دهنده بود و به ارشاد یحیی به مسیح گروید. و در آخرین شام مسیح در محضر او بود و مسیح در حالت مرگ، مادر خود بدو سپرد. در مجلس شورای نخستین که در اورشلیم منعقد شد حاضر و شریک بود. سالهای بسیار در اورشلیم سکونت داشت و او را یکی از ارکان کلیسا میـــدانستند. بعد از وفات پولس در افسس بود در آسیای صغیر جایی که تأثیرات عظیمۀ شخصی و رسالتی او مبسوط گشت. احتمالاً در سال95  م. دومیشان امپراطور وی را به جزیرۀ پطمس تبعید نمود، ولی بعد باز به افسس بازگشت و روزگار درازی در آنجا بود تا پیر و ازکارافتاده شد و در سال صدم میلادی در 94 سالگی در همانجا درگذشت و در حوالی آن شهر مدفون گردید. به عقیدۀ اکثریت مسیحیان او انجیل خود را پس از انتشار همۀ انجیلهای دیگر در اواخر قرن اول میلادی نوشته و هفت معجزه از سی وسه معجزۀ مسیح در انجیل یوحنا مذکور است و حال آنکه سایر مصنفان انجیل فقط یکی از آنها را مذکور داشته اند. در انجیل یوحنا مسیح همچو منادی و شافع معین مِن جانبِ ﷲ و ابن ﷲ متجلی است و مطالبی را که به حیات تازه و اتحاد با مسیح و تولد نو و قیامت و عمل روح القدس نسبت دارد بیشتر از اناجیل دیگر ذکر میــکند. علاوه بر انجیل و کتاب مکاشفه که بدو منسوب است، سه رساله هم به اسم او داریم :
1- مکتوب عام، برای رَدِّ غلطهای لامذهبان. 2- مکتوبی که به خاتون برگزیده یا کوریه نوشته است. 3- نامه ای که به غایوس نگاشته و از امانت وغریب نوازی او تمجید کرده است.
عموماً معتقدند به این که کتاب مکاشفه و نامه های یوحنا در افسس تخمیناً در سال 96-97 م. نگارش یافته است. اینها آخرین تمام کتب «عهد جدید» میباشد.

***

بارنابه

بارنابِه. (مقدس) یکی از قدیم ترین تلامذۀ حواریون و پسر عموی مارکوس حواری است. اصلاً یهودی و از اهالی جزیرۀ قبرس بود و کمی پس از پولس دین مسیح را پذیرفته و به همراه وی آناطولی و یونان را سیاحت کرد و سرانجام در تاریخ ٦٣ م. در قبرس کشته شد، یک انجیل و مطالب دیگر از او به جای مانده است. ذکران وی را در١١ حزیران (١١ ژوئن) گیرند.